ارزش غذايي نارگيل

مقدمه
 

ميوه ها محتوي انواع ويتامين، فيبر غذايي، مواد معدني، آنزيم ها و ديگر ترکيبات مي باشند و در تغذيه انسان اهميت فوق العاده اي دارند و نقش آنها در سلامت و شادابي انسان، از نظر علمي و تجربي براي عموم مردم اثبات شده است. به طور مثال، مقادير کم فيبر نامحلول موجود در ميوه ها به تخليه سريع تر روده بزرگ کمک مي کند و انواع فيبرهاي محلول آنها ( مثل پکتين) سبب حفظ و ثبات قند و کلسترول خون مي شود. در ميان وعده ها، مي توان به جاي تنقلات کم ارزش، از انواع ميوه هاي تازه، آبميوه هاي طبيعي و ميوه هاي خشک استفاده نمود. از جمله اين ميوه هاي مفيد، نارگيل مي باشد که اين مقاله به اختصار به بيان ارزش غذايي و خواص دارويي اين ميوه مي پردازد:

تعاريف
 

شيره نارگيل: مايع آبکي که داخل نارگيل وجود دارد.
شير نارگيل: مايعي که از له کردن و چرخ کردن گوشت سفيد نارگيل به دست مي آيد.
روغن گوشت نارگيل: به حاصل تقريباً گوشت سفيد نارگيل گفته مي شود.

گياه شناسي
 

يکي از زيباترين و مفيدترين درختان جهان، درخت نخل نارگيل مي باشد که داراي تنه بلند و باريک، ساقه يکنواخت، تاج انبوه، برگ هاي زياد و خوشه هاي ميوه مي باشد. درخت نارگيل، از حدود 3 هزار سال پيش در جنوب آسيا کشت مي شده و در حال حاضر در تمام مناطق استوايي وجود دارد. اين درخت به طور قائم رشد مي کند و ارتفاع آن تا سي متر و قطر تنه آن تا يک متر مي رسد. برگ هاي اين درخت دراز و به طول 4 تا 5 متر و مرکب از چند برگچه باريک و دراز ( حدود يک متر) و به رنگ سبز روشن است. ميوه اين درخت مانند خوشه و شامل چندين نارگيل به اندازه هاي مختلف است. ميوه آن کروي شکل و شامل قسمت هاي زير مي باشد:
1-شير نارگيل، 2- مغز يا گوشت ميوه، 3-پوست داخلي، 4- غلاف يا پوست خارجي ميوه که ضخيم، سفت و متشکل از الياف نباتي مي باشد.
در قاعده نارگيل، سه سوراخ ديده مي شود که چشم هاي نارگيل ناميده مي شود. براي استفاده از مايع داخل نارگيل ( شيره نارگيل) بايد سوراخ ها را با جسم نوک تيزي باز نمود و آن را بيرون آورد. درخت نارگيل هر سال حدود 50 عدد نارگيل مي دهد. نارگيل هنگامي که نارس است، مقدار بيشتري شيره دارد، ولي به تدريج که ميوه مي رسد، مقدار شيره آن کمتر مي شود.

ارزش غذايي نارگيل
 

ارزش غذايي نارگيل بيشتر در ميوه آن نهفته مي باشد. گوشت نارگيل داراي آنزيم هاي مختلف مانند انورتين، اکسيداز و کاتالاز مي باشد. همچنين در شير نارگيل اسيدهاي آميخته مختلفي از جمله هيستيدين، آرژينين، پرولين، لوسيون و آلاتين موجود مي باشد.
مغز يک گوشت ميوه نارگيل به شکل هاي مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد، از جمله تهيه پودر و آرد نارگيل از مغز گوشت تازه نارگيل که در صنايع غذايي و شيرين سازي کاربرد دارد. مغز خشک نارگيل تازه نيز غني ترين منبع روغن گياهي با 60 تا 67 درصد چربي مي باشد که مصرف خوراکي و دارويي داشته و در ساخت صابون، پاک کننده ها، شامپوها و... نيز کاربرد دارد.

جدول زير برخي از ترکيبات غذايي موجود در 100 گرم نارگيل تازه و خشک را بيان مي کند:   

نارگيل خشک	نارگيل تازه	ترکيبات
604	351	انرژي (کیلوکالری)
3/2	45	اب(گرم)
6/5	2/3	پروتئین(گرم)
4/6	7/3	کبوهیدرات(گرم)
1/21	2/12	فیبر(گرم)
4/6	7/3	قند کل(گرم)
62	36	چربی کل(گرم)
4/53	31	چربی اشباع (گرم)
0	0	کلسترول (گرم)
26/1	73/0	ويتامين E ( ميلي گرم )
03/0	04/0	تیامین(میلی گرم)
05/0	01/0	نیاسین (میلی گرم)
9/0	5/0	ریبوفلاوین (میلی گرم)
660	370	پتاسیم(میلی گرم)
160	94	فسفر(میلی گرم)
6/3	1/2	آهن(میلی گرم)

برخي از اثرات گزارش شده گوشت سفيد نارگيل
 

گرم و خشک ( از نظر طب سنتي)، چاق کننده به علت داشتن چربي زياد، افزايش دهنده حرارت بدن، خوشبو کننده دهان، درمان کننده ضعف کبد و بواسير، رفع درد مثانه، ادرار آور و تقويت کننده دستگاه هاضمه.

راهنماي انتخاب نارگيل
 

هنگام خريد نارگيل، ميوه اي را انتخاب کنيد که سنگين باشد و هنگام تکان دادن، صداي مايع داخل آن شنيده شود، زيرا اگر بدون مايع باشد، حتماً کهنه بوده و يا شير محتوي آن خارج شده است.

موارداحتياط
 

نارگيل دير هضم بوده و در بدن توليد خلط مي کند، بنابراين بهتر است به همراه شکر مصرف شود. با توجه به طبيعت گرم آن، افراد گرم مزاج بايد آن را با ميوه هاي ترش، ليمو و يا هندوانه مصرف کنند، ولي براي افراد سرد مزاج و سالمند مفيد مي باشد.
با اين که روغن نارگيل يک روغن گياهي است، اما داراي مقدار زيادي چربي اشباع مي باشد، به همين دليل افراد دچار چربي خون بالا و بيماران قلبي نبايد از روغن نارگيل استفاده نمايند.

پي‌نوشت‌ها:
 

* کارشناس مسوول اداره استاندارد کاشان
 

منبع:دنياي تغذيه ش 93